CẬP NHẬT Tính phi hiệu quả X là gì? MỚI NHẤT

Tính phi hiệu quả X (X – inefficiency) là khái niệm dùng để chỉ phần chênh lệch giữa mức chi phí cung thực hiện và mức chi phí tối thiểu có thể đạt được như được minh họa trong hình. Lý thuyết truyền thống về cung giả định rằng các doanh nghiệp luôn luôn hoạt động ở đường biên ngoài của các đường chi phí mà họ có thể đạt được. Nhưng ngược lại, tính bất hiệu quả X nhận định rằng nhìn chung các doanh nghiệp hoạt động ở phía trong đường biên ngoài. Điều này có thể xảy ra khi tổ chức lao động không tốt do biên chế quá nhiều, quản lý và sử dụng không có hiệu quả các nguồn lực do bệnh quan liêu. Tính phi hiệu quả X có nhiều khả năng tồn tại ở các tổ chức lớn, đặc biệt công ty độc quyền không phải chịu sức ép cạnh tranh.

Hình. Tính phi hiệu quả X

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Lý thuyết kinh tế chính thống có xu hướng giả định rằng việc quản lý của các công ty hoạt động để tối đa hóa lợi nhuận bằng cách giảm thiểu đầu vào được sử dụng để tạo ra một mức đầu ra nhất định.

Cạnh tranh tiếp thêm sinh lực cho các công ty để tìm kiếm lợi nhuận hiệu quả sản xuất và sản xuất với chi phí đơn vị hoặc rủi ro mất doanh thu cho các đối thủ hiệu quả hơn ở mức thấp nhất. Với các hình thức thị trường khác ngoài cạnh tranh hoàn hảo, chẳng hạn như độc quyền, tính phi hiệu quả X có thể tồn tại, vì thiếu cạnh tranh làm cho nó có thể sử dụng các kỹ thuật sản xuất kém hiệu quả và vẫn còn trong kinh doanh.

Tính phi hiệu quả X chỉ nhìn vào đầu ra được tạo ra với các đầu vào đã cho. Nó không tính đến việc đầu vào có phải là đầu vào tốt nhất để sử dụng hay không hoặc đầu ra có phải là đầu ra tốt nhất để sản xuất hay không. Ví dụ, một công ty sử dụng các bác sĩ phẫu thuật não để đào mương vẫn có thể là có tính hiệu quả X, mặc dù việc tái phân bổ các bác sĩ phẫu thuật não để trị bệnh sẽ hiệu quả hơn cho toàn xã hội. Theo nghĩa này, tính phi hiệu quả X tập trung vào hiệu quả sản xuất và giảm thiểu chi phí hơn là hiệu quả phân bổ và tối đa hóa phúc lợi.